PROJEKTOWANIE I BADANIA

PLATFORMA ŚRODOWISKO: KRAJOBRAZ ZUŻYTY

Jak podważać megastruktury miasta?

Kwestionując istniejące paradygmaty przestrzenne, platforma badawcza skupiła się na krytycznej analizie i próbie wymyślenia na nowo istniejącej warszawskiej megastruktury. Na przykładzie konkretnego miejskiego terenu, przyglądaliśmy się architekturze, krajobrazowi oraz infrastrukturze wielkich szybkości i dużej skali, projektowanej w czasach powstawania odważnych przestrzennych wizji, które niewiele wspólnego miały jednak z dzisiejszymi zagrożeniami środowiskowymi i klimatycznymi wobec których stoimy. Platforma została oparta na różnych metodach projektowania, czerpiąc inspirację z dziedziny projektowania architektury krajobrazu. W tym kontekście kluczowymi parametrami były czas i skala – to one wyznaczyły nam ostateczny kształt rozwiązań. W kryzysie epoki antropocenu, wspólnie zadawaliśmy pytania o przyszłość oraz koszt środowiskowy funkcjonowania miasta i jego megastruktur. Kwestionowaliśmy dzisiejszy status quo i szukaliśmy dla niego projektowej alternatywy.

Osoby prowadzące: Marta Tomasiak, dr Paweł Grobelny

PLATFORMA SPOŁECZEŃSTWO: OTWIERAMY SZKOŁY – TABULA RASA

Jak dopasować szkolną przestrzeń do realnych potrzeb dzieci i nauczycieli? Do wyzwań społecznych, klimatycznych? Jak zaktualizować ją do najnowszej wiedzy o procesie uczenia się? 

To ważne kwestie, które mają wpływ nie tylko na to, jak szkoła wygląda, ale też na to, jaką formę przybierają w niej międzyludzkie relacje, kultura edukacyjna, indywidualne samopoczucie uczniów i nauczycieli. Celem platformy badawczo-projektowej było zdiagnozowanie problemów dotyczących szkolnej przestrzeni (rozumianej dosłownie jako fizyczne środowisko) oraz wymyślenie pomysłów na poprawę jej jakości. W sensie szerszym niż zwyczajny remont: szukaliśmy rozwiązań, które miałyby potencjał zmiany społecznej. Propozycji fizycznych przedmiotów lub rozwiązań, które oprócz własnej atrakcyjności i podstawowej funkcji mogą dać impuls do czegoś więcej. Na przykład do oddania dzieciom wpływu na kształt szkoły (projektowanie partycypacyjne), do nauki podejmowania decyzji w grupie, do zmiany sposobu myślenia, etc. Podczas intensywnych 3-tygodniowych sprintów sprawdzaliśmy m.in.: co dokucza polskiej szkole, jakie metody badawcze pasują do dzieci, jakie przeszkody ograniczają zmianę społeczną, a także o tym, że komunikacja jest kropką nad i każdego projektu.

Osoby prowadzące: Magda Garncarek, dr hab. Maciej Konopka

PLATFORMA GOSPODARKA: KOMPROMIS

Średnie życie biurowego fit-outu w Polsce to między 5 a 10 lat. Biurowce budowane w latach 90. i 2000 są obecnie namiętnie wyburzane (w ramach obserwacji polecamy wycieczkę na Mordor, który z naszego pierwotnego warszawskiego city zmienia się w kolejną dzielnicę mieszkaniową). To oznacza, że setki tysięcy ton materiałów i komponentów budowlanych są w najlepszym przypadku przerabiane na przekrusz lub utylizowane, by ustąpić miejsca nowym elewacjom i wnętrzom. Myśląc o architekturze przyszłości, która z większą odpowiedzialnością społeczną i środowiskową spogląda na tworzenie nowych przestrzeni, warto zwracać się w stronę materiałów z odzysku i gospodarki cyrkularnej. Podczas naszych platformowych badań postanowiliśmy przyjrzeć się tym elementom wykończenia biurowych wnętrz, których nikt odzyskiwać nie chce. Z dużym prawdopodobieństwem możemy stwierdzić, że jesteśmy pierwszą grupą badawczą w Polsce (sic!), która z czułością spojrzała na materiały brzydkie, anachroniczne, oporne i spróbowała znaleźć dla nich nowe zastosowanie. Na warsztat wybraliśmy moduły wykładzinowe, rolety wertykalne i sufity rastrowe – materiałowe przeżytki do znalezienia w każdym likwidowanym biurowcu. Materiały zostały przez nas rozłożone na czynniki pierwsze, pocięte, pogięte, zmielone i skrupulatnie przeanalizowane. Efektem są eksperymentalne pomysły na ponowne zastosowanie powyższych materiałów oraz sposób na ich skuteczniejsze odzyskanie. W ich naturę, formę, jakość wykorzystanych materiałów, wpisany jest pewien kompromis, właśnie – za to bezkompromisowa staje się relacja z naszym środowiskiem. Stworzone prototypy i proponowane rozwiązania to początek drogi w stronę bardziej zrównoważonej, niskoemisyjnej architektury – kierunku, którego obranie wkrótce wymuszą na nas unijne normy i klimatyczne zmiany. Ten temat to nadal nisza wdrażana w rzeczywistość przez zaledwie kilka pracowni i startupów na świecie. Wydział Wzornictwa dołącza do tej awangardy.

Osoby prowadzące: Zofia Jaworowska, dr hab. Daniel Zieliński

PLATFORMA ŚRODOWISKO

Regeneracja środowiska i relacje społeczne

Proponowany obszar działań projektowo-badawczych stawia sobie za cel poszukiwanie równowagi pomiędzy regeneracją środowiska i kreowaniem korzystnych uwarunkowań prospołecznych. Projektowanie regenerujące nastawione jest na przywracanie środowisku przyrodniczemu pożądanych cech, którymi dysponowały dawniej lub nadawanie im nowych, przywracających ich potencjał życiowy, koncentrując się na stymulowaniu pozytywnych sprzężeń zwrotnych. Podejście regenerujące ma nie tylko na celu odwrócenie degeneracji naturalnych systemów przyrodniczych, lecz także uwzględnienie potencjalnych grup lub konkretnych społeczności, które mogłyby w nich koegzystować w sposób generujący wzajemne korzyści. W tym ujęciu społeczności są częścią natury, a stworzone przez nie sztuczne otoczenie może być również habitatem przyrodniczym. Bezpośrednim miejscem działania projektowego będzie teren zielony przed halą Global Expo na Żeraniu, która jest wykorzystywana jako centrum pomocy humanitarnej i tymczasowe schronienie dla osób uchodźczych z Ukrainy. Wyposażenie i aranżacja tego obszaru terenu mogą służyć spełnieniu potrzeb wybranej społeczności

Osoby prowadzące: Agnieszka Sobol, prof. Michał Stefanowski

PLATFORMA GOSPODARKA

Zrównoważona gospodarka – odpowiedzialne projektowanie

Program platformy “gospodarka” ma na celu nowe odczytanie zagadnień ekonomicznych. Kluczowe jest osadzenie procesów gospodarczych w interdyscyplinarnym makrosystemie środowisko-społeczeństwo-gospodarka. Istotne jest ponadto wskazanie alternatywnych, w relacji do tzw. ekonomii głównego nurtu, ścieżek rozwoju. Rozwoju, który nie jest definiowany niemal wyłącznie przez wartość konsumpcji wyrażoną w pieniądzu i wymagający nieskończonego wzrostu, ale rozwoju, który uwzględnia i na nowo interpretuje kategorię jakości życia. W obliczu wielu kryzysów: klimatycznego, różnorodności biologicznej, ekonomicznego, demograficznego, kulturowego – światowa gospodarka wymaga zdecydowanego przemodelowania. Istotne jest, aby w podejmowany proces rewizji włączyło się środowisko projektantów. Rola współodpowiedzialności projektantów za kreowanie przyszłości w duchu zrównoważonego rozwoju jest nadrzędnym mottem realizacji zajęć w ramach platformy.

Osoby prowadzące: Natalia Budnik, prof. Grzegorz Niwiński, prof. Jerzy Porębski

PLATFORMA SPOŁECZEŃSTWO

Przyszłość pomników – pomiędzy pamięcią, współczesnością a wyobrażeniami o przyszłości

Jako osoby zajmujące się projektowaniem oraz jako obywatelki i obywatele, chcemy spojrzeć na pomniki krytycznie i wizjonersko – zarówno na te, które już istnieją, jak i te dopiero powstające. Zastanowimy się nad narracjami stojącymi za istniejącymi pomnikami i rozważymy możliwość wejścia z nimi w dialog. Przyjrzymy się dotychczasowym formom upamiętniania w Polsce, ich biografiom oraz dyskusjom, które wywoływały. Jakie współczesne kwestie mogą być istotne dla przyszłych pokoleń i jaką kommemoratywną formę i metodę powinny przybrać?

Osoby prowadzące: Krzysztof Wodiczko, Szymon Zakrzewski

PLATFORMA SPOŁECZEŃSTWO

Dziecko, zabawa i przestrzeń publiczna.
Praktyki badawczo-projektowe.

Program skupiać się będzie na trzech obszarach badawczych – dziecku, zabawie i przestrzeni publicznej i ich wzajemnychkonfiguracjach. Te trzy przenikające się pola wspierane będą w pracowni różnymi praktykami badawczymi/projektowymi realizowanymi przez studentki i studentów. Program wpisuje się także w logikę strategii miast przyjaznych dzieciom, w których połączenie trzech tytułowych elementów nie ogranicza się wyłącznie do projektowania placów zabaw, ale całego miasta z myślą o jego najmłodszychmieszkańcach.

Osoby prowadzące:
dr Maja Brzozowska i dr Paweł Grobelny

PLATFORMA CYWILIZACJA

10 tysięcy lat po nas.
Komunikat o zagrożeniu dla przyszłości.

Polska przygotowuje się do budowy elektrowni jądrowej i wkrótce dołączy do krajów, które muszą zmierzyć się z wyzwaniem zagospodarowania odpadów radioaktywnych. Przyjmuje się, że ich toksyczne oddziaływanie utrzymuje się do 100 tysięcy lat i na taki czas należy zapewnić im bezpieczne magazynowanie. Jak zaprojektować komunikat, który ostrzeże przyszłe pokolenia przed niebezpieczeństwem i będzie możliwy do odczytania przez niewyobrażalny w ludzkiej skali przedział czasu? W ramach programu pracowni podejmiemy próbę stworzenia wizualnego języka, który wytrzyma próbę czasu, niewiadome okoliczności i uchroni przyszłe pokolenia przed śmiertelnym śladem naszej obecnej cywilizacji. Za horyzont czasowy przyjmujemy 10 tysięcy lat. Jaki komunikat będzie czytelny dla mieszkańców Ziemi w roku 12022?

Osoby prowadzące:
Katarzyna Roj i prof. dr hab. Artur Frankowski

PLATFORMA PLANETA

Nowy model życia.
Dobrostan ludzi i środowiska.

Program skupiać się będzie na poszukiwaniu nowego modelu życia, w którym podstawami są: dobrostan zorganizowanej grupy ludzi, dobrostan środowiska i godziwy dochód osiągany w oparciu o zrównoważoną działalność wytwórczą, handlową lub usługową. Równowaga pomiędzy efektem społecznym, środowiskowym i ekonomicznym jest kluczowa dla realizacji tej idei. Modelem ekonomiczno-społecznym bliskim powyższym ideom, mogą być tutaj zasady organizacji i funkcjonowania spółdzielczości, zwane zasadami rochdalskimi (od zasad pierwszej organizacji spółdzielczej zorganizowanej w 1844 roku przez tkaczy w Rochdale w Wielkiej Brytanii). Zasady te obowiązują nadal we współczesnych organizacjach tego typu.
Próba implementacji zespołowych prac studenckich w prężnie działającej lokalnie kooperatywie, daje możliwość pogłębionych badań i weryfikacji projektów koncepcyjnych w kontekście rzeczywistym.

Osoby prowadzące:
Sara Vicari PhD., Katarzyna Kalinowska i prof. Grzegorz Niwiński

PLATFORMA SPOŁECZEŃSTWO

Myślenie projektowe.
Nauka przez zabawę.

Program pracowni skupia się na diagnozie potrzeb współczesnych ludzi jako członków społeczeństw / tworzących różnego typu wspólnoty. Budowanie empatycznego podejścia do rozumienia ich potrzeb, pozwala wykorzystać narzędzia projektowe (związane z tzw. myśleniem projektowym). Projektowanie nie musi być paraliżującym, poważnym procesem. Znakomici projektanci często potrafią zachować podejście, które można przyrównać do „umysłu dziecka” (the begginer’s mind). To pozwala im traktować proces projektowania ze świeżością, zabawą, cieszyć się pracą, która ma służyć dobru innych ludzi.

Osoby prowadzące:
Ola Mirecka, dr hab. Daniel Zieliński

PLATFORMA CYWILIZACJA

Humanizacja technologii.
Design by AI.

Program pracowni skupia się na wykorzystaniu dobrodziejstw nowoczesnych technologii w służbie cywilizacji. Jesteśmy autorami współczesnego świata – cywilizacji, która rozwija się niezwykle szybko. Tempo tego rozwoju niekiedy przerasta możliwości percepcji ludzi, a nowe rozwiązania technologiczne np. z obszaru sztucznej inteligencji są niezrozumiałe i jawią się jako potencjalne zagrożenie. Projektanci potrafią oswajać nowe technologie i sprawiać, że stają się one bliższe i użyteczne dla ludzi. Dzięki interwencji projektantów rozwój cywilizacyjny może być bardziej zharmonizowany z rozwojem człowieka jako jednostki.

Osoby prowadzące:
Joanna Rutkowska, prof. dr hab. Jerzy Porębski

PLATFORMA PLANETA

Gospodarka obiegu zamkniętego.
Biznes.

Program pracowni skupia się na wzmocnieniu udziału tzw. gospodarki obiegu zamkniętego, która wykorzystuje surowce i energię w taki sposób, aby nie umniejszać ich zasobów dla przyszłych pokoleń. Projektanci są spoiwem między światem producentów i użytkowników (konsumentów) i czują ciężar odpowiedzialności. Decyzje, które podejmują na etapie projektowania wpływają na zachowania użytkowników, ich ambicje i pragnienia, i w perspektywie długofalowej wpływają na planetę. Projektanci mają narzędzia, które umożliwiają im kształtowanie nowych zachowań konsumentów, transformując także modele biznesowe na wielką skalę.

Osoby prowadzące:
Agata Miryn-Sienkiewicz i Tomek Rygalik